BİR ÖN-TÜRK TAPINAĞI: GÖBEKLİTEPE

Neolitik Dönem Anadolu'sunda Ön-Türk İzleri

 

 

ÇATALHÖYÜK (M.Ö. 7 BİNLER)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Çatalhöyük kazılarında keşfedilen kaplan veya leopar kabartmasının üzerine bir çeşit tamga işlendiği görülmektedir. Bu tamga Oğuzlar’ın Yazır boyunun tamgasına oldukça benzemektedir. Ayrıca, Türklerde hayvanlara tamga işlemek yaygın olarak görülür.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Çatalhöyük duvarlarına işlenen OK tamgaları da oldukça belirgindir. Bu eşlik ve benzerlikler M.Ö. 7 binli yıllarda Ön-Türkler’in Anadolu’da bulunmuş olduğunun kanıtlarından bir kaçıdır.

 

 

KÖRTİK TEPE (M.Ö. 9800)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Körtik Tepe’de gerçekleştirilen kazılarda bulunan bu kap üzerinde çift başlı teke veya her iki yöne doğru bakan teke sembolü işlenmiştir. Aynı figürlere Moğolistan Öngöt’de, Kırgızistan Talas’ta ve Kars’ta da rastlamaktayız. Bu durumda Anadolu ve Asya’da eş semboller söz konusu olmaktadır. Bu figür Türkler’de “hem Batı’nın hem de Doğu’nun hakimi” anlamında kullanılagelmiştir. Figürün hem Anadolu’da hem de Asya’da görülmesi iki coğrafya arasındaki etkileşimi ifade eder. M.Ö. 9-10 binlerde Ön-Türkler’in Anadolu’da bulunmuş olduğu bu bulgu ile kanıtlanmış oluyor. Ayrıca Körtik Tepe’de OK/UÇ tamgalı kaplar da bulunmuştur (aşağıda).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NEVALİ ÇORİ (M.Ö. 8 BİNLER)

 

Nevali Çori’de Ön-Türk varlığını kanıtlayan bulgulardan birisi de insan başlı bir heykelciktir. Bu heykelciğe çok benzeyen bir heykelcik (sağda) Erzurum’da keşfedilmiştir. Doç. Dr. Semih Güneri’ye göre bu heykelciğin stil özellikleri Orta Asya heykelleri ile neredeyse aynıdır (M.Ö. 1500). Genelde kaşların ve burunların bitişik olarak yapılması Türk sanatının bir göstergesi olmaktadır. Nevali Çori heykelciğinde (solda) de bu sanat tarzını görebiliyoruz. Bu bulgu Nevali Çori’de bir Ön-Türk varlığının kanıtlarından biri olabilir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

HACILAR HÖYÜK (M.Ö. 6 BİNLER)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hacılar Höyük’te çeşitli kaplar üzerinde bulunan bu OK tamgaları Ön-Türkler’in M.Ö. 6 binlerde Batı Anadolu’da yaşamış olduğunun göstergelerinden biridir. Bu figürlerin benzerleri Çatalhöyük’te de karşımıza çıkmıştı.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yukarıdaki resimde görülen OK figürü Hacılar Höyük’te bir çanak üzerine işlenmiştir. Bu, OK tamgalarından biridir. Tamganın uçları her iki yana doğru bükük vaziyettedir. Bu OK tamgasının tamamen aynısına Doğu Türkistan’da ve Bosna’da da rastlamaktayız. Hacılar Höyük’te Ön-Türkler’in varlığını kanıtlayan bir bulgu daha! (Resmin alt kısmı Nuray Bilgili’den alınmıştır).

 

Neolitik Dönem Anadolu’sunda keşfedilen Ön-Türk tamgaları veya diğer bulgular, Ön- Türkler’in Anadolu’da SÜREKLİ bir biçimde yaşamış olduğunu da kanıtlar. M.Ö. 10 binli yıllardan itibaren M.Ö. 6-5 binlere kadar Ön-Türkler’e ait çok sayıda bulgu keşfedilmiştir. Bu da Ön-Türkler’in Anadolu’da yalnızca belirli bir dönem değil, sürekli bir biçimde bulunduğunu gösterir.

 

Kaynaklar:

 

"Dünyanın ve Ön-Türklerin İlk Tapınağı: Göbeklitepe" kitabı

"Gobeklitepe: A Proto-Turkish Temple?" sunumu